อรรถกถามหาลิสูตรที่ 7

พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า มิจฺฉาปณิหิตํ แปลว่า ที่เขาตั้งไว้ผิด. บทว่า อธมฺมจริยา
วิสมจริยา ความว่า พึงทรามวิสมจริยาความประพฤติไม่เรียบร้อย กล่าว
คือ อธรรมจริยา ความประพฤติอธรรมได้ ก็ด้วยอำนาจอกุศลกรรมบถ
จริยานอกนี้ก็ด้วยอำนาจกุศลกรรมบถ. ในพระสูตรนี้ ตรัสเฉพาะวัฏฏะ
เท่านั้น ด้วยประการฉะนี้.
จบอรรถกถามหาลิสูตรที่ 7

8. อภิณหปัจจเวกขณธรรมสูตร

ว่าด้วยธรรมที่บรรพชิตพึงพิจารณาเนื่อง ๆ 10 ประการ

[48] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม 10 ประการนี้ อันบรรพชิต
พึงพิจารณาเนือง ๆ 10 ประการเป็นไฉน คือ บรรพชิตพึงพิจารณา
เนือง ๆ ว่า เราเป็นผู้มีเพศต่างจากคฤหัสถ์ 1 บรรพชิตพึงพิจารณาเนืองๆ
ว่า การเลี้ยงชีพของเราเนื่องด้วยผู้อื่น 1 บรรพชิตพึงพิจารณาเนือง ๆ
ว่า อากัปกิริยาอย่างอื่น อันเราควรทำมีอยู่ 1 บรรพชิตพึงพิจารณา
เนือง ๆ ว่า เราย่อมติเตียนตนเองได้โดยศีลหรือไม่ 1 บรรพชิตพึง
พิจารณาเนือง ๆ ว่า เพื่อนพรหมจรรย์ทั้งหลายผู้เป็นวิญญูชนพิจารณา
แล้ว ติเตียนเราได้โดยศีลหรือไม่ 1 บรรพชิตพึงพิจารณาเนือง ๆ ว่า
เราจะต้องพลัดพรากจากของรักของชอบใจทั้งสิ้น 1 บรรพชิตพึงพิจารณา
เนือง ๆ ว่า. เราเป็นผู้มีกรรมเป็นของของตน เป็นทายาทของกรรม มี
กรรมเป็นกำเนิด มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์ มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย เราจัก

ทำกรรมใดดีหรือชั่วก็ตาม เราจักต้องเป็นผู้รับผลของกรรมนั้น 1 บรรพ-
ชิตพึงพิจารณาเนืองๆ ว่า วันคืนล่วงไป ๆ บัดนี้เราทำอะไรอยู่ 1 บรรพ-
ชิตพึงพิจารณาเนืองๆ ว่า เราย่อมยินดีในเรือนว่างเปล่าหรือไม่ 1 บรรพ-
ชิตพึงพิจารณาเนือง ๆ ว่า ญาณทัสสนะวิเศษอันสามารถกำจัดกิเลส เป็น
อริยะ คือ อุตตริมนุสสธรรม อันเราได้บรรลุแล้วมีอยู่หรือหนอ ที่เป็น
เหตุให้เราผู้อันเพื่อนพรหมจรรย์ถามแล้ว จักไม่เป็นผู้เก้อเขินในกาลภาย
หลัง 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม 10 ประการนี้แล อันบรรพชิตพึง
พิจารณาเนือง ๆ.
จบอภิณหปัจจเวกขณธรรมสูตรที่ 8

อรรถกถาอภิณหปัจจเวกขณธรรมสูตรที่ 8

พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า ปพฺพชิเตน ได้แก่ ผู้ละฆราวาส การครองเรือนเข้าถึงการ
บวชในพระศาสนา. บทว่า อภิณฺหํ แปลว่า เนือง ๆ บ่อย ๆ. บทว่า
ปจฺจเวกฺขิตพฺพา แปลว่า พึงสำรวจดู พึงกำหนดดู.
บทว่า เววณฺณิยํ แปลว่า ความมีเพศต่าง ความมีรูปต่าง ๆ ก็
ความมีเพศต่างนั้นมี 2 อย่าง คือ ความมีเพศต่างโดยสรีระ 1 ความ
มีเพศต่างโดยบริขาร 1 บรรดาความมีเพศต่าง 2 อย่างนั้น ความมีเพศต่าง
โดยสรีระ พึงทราบได้ด้วยการปลงผมและหนวด. ก็ก่อนบวช แม้นุ่งผ้า
ก็ต้องใช้ผ้าดีเนื้อละเอียด ย้อมสีต่างๆ แม้บริโภคก็ต้องกินรสอร่อยต่างๆ
ใส่ภาชนะทองและเงิน แม้นอนนั่งก็ต้องที่นอนที่นั่งอย่างดีในห้องสง่างาม
แม้ประกอบยาก็ต้องใช้ เนยใส เนยข้น เป็นต้น ตั้งแต่บวชแล้ว จำ